၀ဇီရာ ႐ုပ္ရွင္႐ံုစက္ခန္းအတြင္း ျမင္ကြင္းတခု (ဓာတ္ပံု- Stephen Kelly)
စတီဖင္ကယ္လီ (Stephen Kelly) သည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေနထိုင္ခဲ့ရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လမ္းေပၚတြင္ စက္ဘီးႏွင့္ မၾကာခဏ ျဖတ္သြားေလ့ရွိေသာ Stephen Kelly သည္ ဝဇီရာ ႐ုပ္ရွင္႐ံုေရွ႕ကို ေရာက္တိုင္း ခဏရပ္ၿပီး ၾကည့္မိသည္။ ဝဇီရာ႐ံု အေၾကာင္း ပိုမိုၿပီးသိလာရသည့္ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာ ႐ုပ္ရွင္ လုပ္ငန္း က႑၏ အေျပာင္း အလဲမ်ားသည္ တိုင္းျပည္၏ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ျပေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သူ သိခဲ့ရသည္။
ဝဇီရာ ႐ုပ္ရွင္႐ံုသည္ တခ်ိန္က ႐ုပ္ရွင္႐ံုတန္း ဟု လူသိမ်ားခဲ့သည့္ သမိုင္းတန္ဖိုးႀကီးမားသည့္ ေနရာတြင္ တခုတည္းသာ က်န္ေနရစ္ခဲ့သည့္ ႐ုပ္ရွင္႐ံု ျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္မီ တိုးတက္မႈကို ရွာေဖြလာၾကသည့္ အခ်ိန္တြင္ တခါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း လမ္းတေလွ်ာက္ သူႏွင့္ တတန္းတည္း
ရွိေနခဲ့သည့္ တျခားေသာ ဒုတိယကမာၻစစ္ မတိုင္မီလက္ရာ ႐ုပ္ရွင္႐ံု ၅ ႐ံုမွာ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အဦမ်ား၊ ေစ်းဝယ္စင္တာမ်ား၊ ကြန္ဒိုမ်ားႏွင့္ ဟိုတယ္မ်ားတုိ႔ျဖင့္ အစားထိုးျခင္း ခံခဲ့ရၿပီ ျဖစ္သည္။
၂၀ ရာစု၏ ပထမ ရာစုဝက္ အတြင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႐ုပ္ရွင္လုပ္ငန္း က႑သည္ ေဒသအတြင္းတြင္ အေအာင္ျမင္ဆံုး တခု ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း ျမန္မာ ဇာတ္ကားမ်ားကို ျပသေနသည့္ ႐ုပ္ရွင္႐ံုေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ အစိုးရက ႐ုပ္ရွင္လုပ္ငန္းကို ဝင္ေရာက္ ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း၌ ႐ုပ္ရွင္႐ံု အေရအတြက္ သိသိသာသာ က်ဆင္း သြားခဲ့ကာ ႐ုပ္ရွင္ ဇာတ္ကားမ်ား၏ အရည္အေသြးလည္း က်ဆင္းခဲ့ရသည္။
“ဒီလုပ္ငန္းကို က်ေနာ္ ဘာေၾကာင့္ စိတ္ဝင္စားရသလဲ ဆိုေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းမွာ ရွည္လ်ားၿပီး စံုလင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ မ်ားတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းရွိတယ္။ ဒုကၡေတြ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ သမိုင္းေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြရဲ႕ ကေမာက္ကမ အျဖစ္ေတြလည္း ေရာယွက္ပါဝင္ေနတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ ျပည္သူ အမ်ားစုက သိပ္ၿပီး သတိ မထားမိတဲ့ ႐ုပ္ရွင္ လုပ္ငန္းတခုရဲ႕ သမိုင္းပါ။ ဒါကို က်ေနာ္ ေလ့လာဖို႔ စၿပီး လုပ္လိုက္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို က်ေနာ့္ကို ဆြဲေဆာင္သြား ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီသမိုင္း အေမြအႏွစ္ရဲ႕ အပိုင္းအစတခုကို မွတ္တမ္းတင္ေပးျခင္း အားျဖင့္ တခ်ိန္က ႀကီးက်ယ္ အားေကာင္း ခဲ့တဲ့ ကမာၻတခုကို ျမင္ႏိုင္ဖို႔ တံခါးေလး တခ်ပ္ ဖြင့္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္ လို႔လည္း က်ေနာ္ ခံစားရပါတယ္” ဟု Stephen Kelly က ဆုိသည္။
မွတ္တမ္း တင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ အထိ ဝဇီရာ႐ံုသို႔ Stephen Kelly ေန႔တိုင္းနီးပါး သြားေရာက္ခဲ့သည္။ တခါတရံ ၁ နာရီ သို႔ မဟုတ္ ၂ နာရီခန္႔ ေနၿပီး တခါတရံ တေန႔လံုး ေနခဲ့သည္။ ဝဇီရာ႐ံု၌ တေန႔လွ်င္ ၄ ပြဲ ျပသေပးေနၿပီး သဲထိတ္ရင္ဖို၊ ဒရာမာ ႏွင့္ ဟာသ႐ုပ္ရွင္မ်ား အမ်ားဆံုး ျပသေပးေနသည္။ လူ ၾကည့္ အမ်ားဆံုး အခ်ိန္မွာ အေစာပိုင္း ၂ ခ်ိန္ျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႐ုပ္ရွင္႐ံုသည္ တိတ္ဆိတ္ေနတတ္ၿပီး ဓာတ္ပံု တပံုရဖို႔ အတြက္ Stephen Kelly အေနျဖင့္ နာရီႏွင့္ ခ်ီကာ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ရသည္။ သူ၏ အခ်ိန္ အမ်ားစုကို ပူေလာင္ၿပီး ဖုန္ထူေသာ ႐ုပ္ရွင္ျပစက္ခန္းအတြင္းတြင္ စက္အဖြဲ႔သားမ်ားႏွင့္ အတူ ေကာ္ဖီေသာက္ရင္း သို႔မဟုတ္ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ရင္း ကုန္ဆံုးခဲ့၏။
ယခုႏွစ္ အတြင္းတြင္ အေဆာက္အဦ ငွားရမ္းခြင့္ လိုင္စင္ သက္တမ္းျပည့္ သြားသည့္ အတြက္ ဝဇီရာ ႐ုပ္ရွင္႐ံု ေခတၱပိတ္ ထားခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ုပ္ရွင္အစည္းအ႐ံုးႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (Yangon Heritage Trust) တို႔ ပူးေပါင္း၍ ဝဇီရာ႐ံုကို ေခတ္မီ႐ုပ္ရွင္႐ံု တ႐ံုအျဖစ္ႏွင့္ အႏုပညာ တင္ဆက္မႈ မ်ားလည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ ေနရာတခု အျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အတိတ္ အာဏာရွင္ေခတ္ႏွင့္ ေဝးရာသို႔ ဦးတည္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ႐ုပ္ရွင္လုပ္ငန္း ျပန္လည္ ရွင္သန္လာၿပီး ဝဇီရာ ႐ုပ္ရွင္႐ံု သည္လည္း ျပန္လည္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္လာလိမ့္မည္ဟု Stephen Kelly က ယူဆထားသည္။
“ဆင္ဆာ စနစ္ကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကလည္း အတိုင္းအတာ တခုအထိ ျပန္လည္ရရွိလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ အနာဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိလာမယ့္ အသြင္ရွိပါတယ္။ ျပင္ပ ကမာၻနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္ခံ ထားရတယ္ ဆိုတဲ့ ခံစားမႈ ေပ်ာက္ကြယ္သြား ပါၿပီ။ အင္တာနက္ သံုးစြဲခြင့္ ရလာတာကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ႐ုပ္ရွင္သမားေတြ အေပၚ အေရးပါတဲ့ လႊမ္းမိုးမႈ၊ လံႈ႔ေဆာ္မႈေတြ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
(www.slate.com/blogs/behold တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ A Look Inside the Only Remaining Theater on Yangon’s Cinema Row ကို ႏုိင္မင္းသြင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္သည္။)
Related Images:
[See image gallery at burma.irrawaddy.org]The post ျမန္မာ့ ႐ုပ္ရွင္သမိုင္းကို ေျပာျပႏိုင္သည့္ တခုတည္းေသာ ႐ုပ္ရွင္႐ံု appeared first on ဧရာ၀တီ.